KATEDRA HISTORII ARCHITEKTURY

e-mail: krzysztof.stefanski@filhist.uni.lodz.pl

Absolwent Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1989 obronił na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej pracę doktorską „W poszukiwaniu stylu narodowego. Polska architektura sakralna 1880-1925” napisaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Zygmunta Świechowskiego. W 1996 otrzymał stopień doktora habilitowanego uzyskany na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej na podstawie książki „Architektura sakralna Łodzi w okresie przemysłowego rozwoju miasta 1821-1914” (Łódź 1995), w 2005 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.

W latach 1982-1992 pracownik Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej w Zakładzie Historii Architektury i Konserwacji Zabytków. Od 1992 zatrudniony w Zakładzie Historii Sztuki, przekształconym w 1997 w Katedrę Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2009-2016 jej kierownik. Od 2018 kierownik Katedry Historii Architektury w Instytucie Historii Sztuki UŁ. Prowadzi zajęcia z zakresu architektury polskiej i powszechnej XIX i XX w., kursy analityczno-specjalizacyjne oraz seminarium magisterskie. Zainteresowania naukowe: architektura polska i powszechna XIX i XX w., architektura sakralna, sztuka Łodzi, sztuka sepulkralna.

Członek Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Łódzkiego Towarzystwa Naukowego – Wydział Sztuki i Nauk o Sztuce oraz Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Łodzi.

Współzałożyciel Towarzystwa Opieki na Starym Cmentarzem przy ul. Ogrodowej w Łodzi – obecnie członek Rady Rewizyjnej, współzałożyciel Fundacji na Rzecz Ratowania Kaplicy Karola Scheiblera w Łodzi – obecnie przewodniczący Rady Fundacji, współzałożyciel Fundacji „Lux pro Monumentis” organizującej cykliczne Festiwale Światła – obecnie członek Zarządu Fundacji, członek redakcji serii wydawniczej „Sztuka Polski Środkowej” oraz pisma „Art Inquiry. Recherches sur les arts”, w latach 2014-2018 redaktor naczelny pisma „TECHNE/ΤΕΧΝΗ. Pismo Łódzkich Historyków Sztuki”.

Zaangażowany w działania na rzecz ochrony i ratowania łódzkich zabytków.

Absolwent Instytutu Historii Sztuki oraz Instytutu Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu. Stopień doktorat otrzymał w Instytucie Sztuki PAN za dysertację „Miles christianus et peregrinus. Fundacje Mikołaja Radziwiłła „Sierotki” w ordynacji nieświeskiej” (promotor: prof. dr hab. Jerzy Kowalczyk). Habilitację uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim w 2012 roku, na podstawie dorobku i rozprawy „Mitra i buława. Królewskie ambicje książąt w sztuce Rzeczypospolitej szlacheckiej (1697-1763)”.

Pełnił funkcję między innymi: głównego specjalisty w Zespole Ekspertów ds. Ochrony Architektury, Urbanistyki i Krajobrazu Kulturowego przy Ministerstwie Kultury i Sztuki; wicedyrektora ds. studenckich w Instytucie Historii Sztuki UW; pełnomocnika ds. zabytków i dziedzictwa kulturowego na Wydziale Historycznym UW; wicedyrektora ds. naukowych w Instytucie Sztuki PAN.

Członek Polskiego Komitetu Narodowego International Council of Monuments and Sites (ICOMOS), Fundacji im. Ciechanowieckich, Rady Naukowej Ogrodów w Arkadii i Nieborowie i Stowarzyszenia Historyków Sztuki.

Ekspert UNESCO – autor między innymi dokumentacji, która pozwoliła na wpis Nieświeża na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Członek kolegiów redakcyjnych czasopism naukowych: „Barok. Historia – Literatura – Sztuka”, „Kronika Zamkowa. Roczniki. Seria Nowa”, „TECHNE. Seria Nowa”.

Laureat Srebrnego Medalu „Gloria Artis” (2018).

W swoich badaniach podejmuje zagadnienia dotyczące sztuki barokowej i recepcji architektury rzymskiej w Rzeczypospolitej, fundacji magnackich w Wielkim Księstwie Litewskim XVI-XIX w., sztuki Europy Środkowo-Wschodniej, nowożytnych założeń rezydencjonalnych i ogrodowych, ideologii władzy w sztuce, a także architektury Warszawy XVII-XVIII wieku.

Wybrane publikacje:

- monografie:

- Pałac w Białej Podlaskiej. Architektura i program wnętrz w XVIII wieku, Łódź 2024.

- Mitra i buława. Królewskie ambicje książąt w Rzeczypospolitej szlacheckiej (1697-1763), Warszawa 2011.

- Alba. Od renesansowej willi do kompozycji krajobrazowej. Z badań źródłowych nad architekturą ogrodów na Kresach, Warszawa 2009.

- Królewska rezydencja w Żółkwi w XVIII wieku: program funkcjonalny i architektura pałacu w świetle nieznanych inwentarzy zamku, Warszawa 2009.

- „Miles Christianus et Peregrinus.” Fundacje Mikołaja Radziwiłła “Sierotki” w ordynacji nieświeskiej, Warszawa 1998.

- „Monumenta variis Radivillorum”.Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych.Część I: XVI-XVII wieku, Poznań 1998.

- artykuły naukowe i rozdziały w monografiach:

• mecenat królewski, magnacki i arystokratyczny oraz ideologia władzy w sztuce:

- Zamek na Wawelu. Modernizacja w latach 1598-1605: Giovanni Trevano - Vincenzo Scamozzi? , „TECHNE. Seria nowa” 2023/2 (12), s. 51-91.

- Projekt kaplicy elektorskiej we Wrocławiu. Pompeo Ferrari a barokowy eklektyzm przełomu XVII i XVIII wieku, „TECHNE. Seria nowa” 2022/1 (9), s. 119-153.

- Czekając na króla. Barokowe rezydencje między Warszawą a Dreznem przy trakcie pocztowym Augusta III z 1750 roku, „Quart” 2020, nr 2, s. 70-90.

- Jan Reisner w Akademii św. Łukasza. Artystaapolityka króla Jana III i papieża Innocentego XI, „Roczniki Humanistyczne” 2020, t. 68, nr 4, s. 159-191.

- „Serce tobie królu Auguście Warszawa otwiera”. Łuk triumfalny na cześć wjazdu króla Augusta III w 1734 roku, [w:] Między architekturą nowoczesną a tradycyjną [...] między konstrukcją a formą. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Krzysztofowi Stefańskiemu, red. T. Bernatowicz, P. Gryglewski, D. Rutkowska-Siuda, Łódź 2020, s. 192-203.

- Przestrzeń królewskich polowań: między elitarną reprezentacją a kameralną rekreacją, [w:] Świat polskich Wazów. Eseje, red. Z. Hundert, J. Żukowski, Warszawa 2019, s. 157-171.

- Transformacje terytorium. Włoscy architekci fortyfikatorzy w służbie króla Stefana Batorego: Giacinto Barozzi da Vignola, Domenico Ridolfini, Simone Genga i inni, [w:] Artyści znad jezior lombardzkich w nowożytnej Europie. Prace dedykowane pamięci Profesora Mariusza Karpowicza, red. M. Smoliński, R. Sulewska, Warszawa 2015, s. 261-272.

- Barocke Jagdschlösser und Tiergärten in Polen zur Zeit August III, „Barok. Historia – Literatura – Sztuka” 2014 , t. XXI/1 (41), s. 219-230.

- Myśliwskie pałace „molino da vento” w kompozycji zwierzyńców: między kameralną rekreacją a elitarną reprezentacją, [w:] Europejskie tradycje łowieckie, red. T. Żuchowski, Warszawa 2013, s. 119–129.

- Verzierte Cabinetter von Porcellain… Posthumanistyczne perspektywy badawcze społecznych relacji zbiorów porcelany, „Studia Wilanowskie” 2012, t. XX, s. 106–113.

- „Akt bardzo rzadko praktykowany”. Uroczystość obłóczyn księżnej Teofilii z Leszczyńskich Wiśniowieckiej we Lwowie, [w:] Polska i Europa w dobie nowożytnej. L’Europe moderne: nuoveau monde, nouvelle civilisation? Modern Europe – New World, New Civilisation?. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Juliuszowi A. Chrościckiemu, red. T. Bernatowicz, Warszawa 2009 s. 325-332.

- Związki genealogiczne i fikcyjne pokrewieństwa. Idea koligacji Radziwiłłów z Habsburgami w mediach XVIII wieku, [w:] Środowiska kulturotwórcze i kontakty kulturalne Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do XIX wieku, red. U Augustyniak, Warszawa 2009, s. 39-53.

- Die Familie Knackfuss. Eine Studie über das Wirken deutscher Gärtner und Architekten in Polen. Deutsch-polnische Kulturkontakte im 16.-18 Jahrhundert, „Barock. Geschichte-Literatur-Kunst“, Warszawa 2006, s. 203-215.

- Niezrealizowana „królewska” rezydencja w Białej Podlaskiej, [w:] Artyści włoscy w Polsce XVI-XVIII w. Prace dedykowane Profesorowi Mariuszowi Karpowiczowi, red. J. Chrościcki, T. Bernatowicz, J. Pelc, Warszawa 2004, s. 499-512.

- Ambicje terytorialne Wazów i symbole królewskiego panowania w krajobrazie, [w:] Orzeł i Trzy Korony. Sąsiedztwo polsko-szwedzkie nad Bałtykiem w epoce nowożytnej (XVI-XVIIIIw.). Wystawa 8 kwietnia-7 lipca, Zamek Królewski w Warszawie, red. K. Połujan, Warszawa 2002, s. 59-74.

• architektura Warszawy:

- Architektoniczne transformacje Villa Regia w czasach Wazów, „Kronika Zamkowa” 2022, nr 9 (75), s. 89-111.

- Pałac Koniecpolskich-Radziwiłłów. Modernizacje i transformacje programu wnętrz na przełomie XVII i XVIII wieku, „Biuletyn Historii Sztuki” 2019, t. 81, nr 3, s. 389-413.

- Kościół wizytek w Warszawie a Benedykt de Renard i architektura późnobarokowego eklektyzmu rzymskiego przełomu XVII i XVIII wieku, [w:] Sztuka Polski Środkowej. Studia T. VI, red. A. Barczyk, P. Gryglewski, Łódź 2016, s. 31-77.

- Architektura kościoła św. Katarzyny na Służewie XVIII-XX wiek – działalność Jana Z. Deybla i Franciszka Lanciego, [w:] Służew i jego kościół, red. A. Sołtan-Lipska,Warszawa 2013, s. 360-393.

- Plac Teatralny w Warszawie. Przemiany architektury i układu przestrzennego, [w:] Archeologia dawnej Warszawy, red. W. Pela, Warszawa 2013, t. 3, s. 11–54.

- Ogrody i krajobraz komponowany Ujazdowa w czasach królewskich, [w:] Jazdów, red. E. Rużyłło, Warszawa 2008, s. 81-97.

- Nowe spojrzenie na pałac Saski, „Spotkania z Zabytkami” 2007, z. 31 , s. 14-16.

- Cesarskie Łazienki w Warszawie. Pałac w świetle nieznanych pomiarów Ludwika Szmideckiego z 1841 roku, [w:] Hortus vitae. Księga pamiątkowa dedykowana Andrzejowi Michałowskiemu, red. M. Arszyński, Warszawa 2001, s. 29-37.

- Ogrody do zabaw myśliwskich. Królewskie zwierzyńce czasów saskich wokół Warszawy, [w:] Królewskie Ogrody w Polsce, red. M. Szafrańska, Warszawa 2001, s. 265-288.

- Nazewnictwo miejskie Warszawy jako element społecznej przestrzeni miejskiej, „Kronika Warszawy" 1995, t. 25, nr 4 (100), s. 140-142.

- Ogród i miasto. Z dziejów kształtowania się przestrzeni publicznej Osi Saskiej w XIX w., [w:] Historyczne place Warszawy: urbanistyka, architektura, problemy konserwatorskie, red. B. Wierzbicka, Warszawa 1995, s. 96-104.

- Przemiany Ujazdowa w okresie nowożytnym, [w:] Skarpa warszawska, red. B. Wierzbicka, Warszawa 1993, s. 61-76.

• Nieśwież – Wilno – Kresy Wschodnie

- Renesansowa rekreacja w Wielkim Księstwie Litewskim. „Ville” i „villeggiatura” a tradycja myśliwska, [w:] Oporów III. Iinspiracje: domus propria domus optima, red. A. Czekalska, A. Majewska-Rau, Oporów 2022, s. 37–54.

- Pałace na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach zaborów: splendor – destrukcja – trwanie, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, tom XIII, red. W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2020, s. 217-236.

- Fanchonbourg i Na Turczynie. Kształtowanie się zespołu rezydencjonalnego wokół zamku Ołyckiego w XVIII w. w świetle nieznanych planów, [w:] Олика та Радзивілли в історії України, Польщі й Білорусі, red. К. О. Миколаївна, Л. Анатоліївна, Ш. А. Георгійович, Луцьк 2018, s. 88-99.

- Książęcy splendor w stolicy. Rezydencje i dobra Radziwiłłów w. Wilnie XVI–XVIII wieku, [w:] Historia – Konserwacja – Rewitalizacja. Funkcjonowanie rezydencji regionu łódzkiego w kontekście doświadczeń europejskich. Prace dedykowane pamięci Profesora Leszka Kajzera, red. T. Bernatowicz, P. Gryglewski, K. Stefański, Łódź 2016, s. 17-40.

- Reprezentacyjna kameralność. Barokowa kompozycja ogrodowo-pałacowa w Zauszu, [w:] VELIS QUOD POSSIS: studia z historii sztuki ofiarowane Profesorowi Janowi Ostrowskiemu, red. A. Betlej, K. Brzezina-Scheurer, Kraków 2016, s. 75-78.

- Dziedzictwo kulturowe na Białorusi w inicjatywach i działalności profesora Andrzeja Ciechanowieckiego, „Kronika Zamkowa” 2010, nr 1-2 (59-60), s. 37-46.

- Korelicze – zagubiony w przestrzeni pałac z ogrodem, [w:] Fides Ars Scientia - Studia dedykowane pamięci Księdza Kanonika Augustyna Mednisa, red. A. Betlej, J. Skrabski, Tarnów 2008, s. 197-203.

- Na Kresach Multańskich. Kamieniec Podolski i zamki pogranicza polsko-tureckiego w świetle nieznanych planów, [w:] Studium urbis charisteria Teresiae Zarębska Anno Jubilei oblata, red. A. Sulimierska, Warszawa 2003, s. 13-28, 241.

- Rola Lublina w architekturze sakralnej Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI-XVII wieku, [w:] Sztuka ziem wschodnich Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., red. J. Lileyko,Lublin 2000, s. 15-36.

- Śmierć rycerza kresowego i jego sepulcrum,„Studia Muzealne” 2000 (19), s. 59-71.

- Die Befestigungen von Nieświez - ein unbekanntes Werk von Giovanni Bernardoni, [w:] Architetti e ingegnieri militari italiani all’estero dal XV al XVIII secolo, red. M. Vigano,Roma 1999, s. 259-270.

- Le chiese del Bernardoni nel Ducato di Njazviz, [w:] L’architetto Gian Maria Bernardoni sj tra l’Italia e le terre dell’ Europa centro-orientale, red. S. Graciotti, J. Kowalczyk, Venezia 1999, s. 39-55.

- Początki latynizacji architektury greckokatolickiej na Białorusi: cerkwie w Mirze i Nowym Świerżniu, [w:] Pro Fide, Rege et Grege. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Lileyce, „Roczniki Humanistyczne” 1999 (42), z. 4, s. 129-142.

- Rezidencija Sobeskich i Radiwiliw u Żowkwi w switli niewidomogo płanu Antona Kastełło, „Wisnik”, nr 10, Lwiw 1999, s. 78–83.

- „Nesvisium Metropolis Ducatus”. Nieznany przykład urbanistyki manierystycznej, [w:] Artes atque humaniora. Studia Stanislao Mossakowski sexagenario dicata, red. A. Rottermund, Warszawa 1998, s. 161-167.

- Rezydencja Sobieskich i Radziwiłłów w Żółkwi w świetle nieznanego planu Antonia Castello, [w:] „Ikonotheka” t. XIII: Prace dedykowane Karolinie Lanckorońskiej w stulecie urodzin, Warszawa 1998, s. 203-213.

- Alba w czasach Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”, [w:] „In artium hortis”. Studia i szkice z dziejów sztuki, konserwacji zabytków i muzealnictwa. Wojciechowi Fijałkowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 1997, s. 121–129.

- Kościół i klasztor benedyktynek w Nieświeżu, [w:] Sztuka Kresów Wschodnich, t. 2, red. J. Ostrowski, Kraków 1996, s. 127-146.

- Rzeźby Campagni i Franco w Nieświeżu a wczesny barok, „Biuletyn Historii Sztuki”1992, t. 54, s. 31-52.

- Vierge sainte qui défends l'illustre Częstochowa et brilles sur l'Ostra Brama..., „Polish Art Studies” 1992, t. 14, s. 341-344.

- Nagrobki dziecięce fundacji Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki, „Lituano-Slavica Posnaniensia: studia historica” 1991, t. 5, s. 69-80.

- Atlas pamjatnikov architektury i memorialnych kompleksov Belorussii, pod red. V. A. Čanturija, Minsk 1988, [recenzja], „Biuletyn Historii Sztuki” 1990 (R. 52), nr 3/4, s. 415-416.

- Peregrinus et miles christianus. O nagrobku Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” w Nieświeżu, „Biuletyn Historii Sztuki”, t. LII, 1990, s. 227-249.

Link do profilu na stronie Academia.edu:

https://lodz.academia.edu/TadeuszBernatowicz

Od 1992 zatrudniony na stanowisku asystenta w Zakładzie Historii Sztuki UŁ (później Katedra Historii Sztuki), od 2000 zajmował stanowisko adiunkta. W 2016 roku otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Łódzkiego. Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, stopień doktora uzyskał na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych UKSW w 2000. W 2013 uzyskał tytuł doktora habilitowanego na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 2016 zatrudniony na stanowisku profesora UŁ.

2016-2018 pełnił funkcję kierownika Katedry Historii Sztuki UŁ, 2018-2024 pełni funkcję dyrektora Instytutu Historii Sztuki UŁ.

Redaktor serii wydawniczej "Sztuka Polski Środkowej"

Redaktor naczelny półrocznika Instytutu Historii Sztuki UŁ "Techno. Seria nowa"

W swoich zainteresowaniach badawczych koncentruje się na zagadnieniach z zakresu historii architektury i sztuki nowożytnej. Zajmuje się badaniami związków zachodzących pomiędzy światem idei a formami artystycznymi. Szczególne miejsce zajmuje w nich problematyka historycznych uwarunkowań i ich wpływu na fundacje artystyczne. Zainteresowania te dotyczą głównie początków epoki nowożytnej i zmian jakie zachodziły w XVI i XVII w. Doświadczenia badacza sztuki nowożytnej wykorzystuje również w odniesieniu do zabytków łódzkiej architektury XIX i XX w.

Prowadzi wykłady i kursy monograficzne z historii sztuki polskiej i powszechnej nowożytnej, jest opiekunem seminarium magisterskiego i doktorskiego.

- Sztuka nowożytna

- Sztuka polska XVI-XVIII w.

- Architektura renesansu i baroku

- Sztuka regionu łódzkiego

Laureat stypendiów Fundacji Lanckorońskich (Rzym 2006) i ”Janineum Institut” (Wiedeń 2006, 2007). Od 2002 współredaktor serii wydawniczej „Sztuka Polskie Środkowej”. Nagroda w konkursie im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa (2003) za pracę opublikowaną, nagrody naukowe Retora (2015, 2019). Członek SHS, ŁTN. Redaktor serii „Sztuka Polski Środkowej”, redaktor naczelny czasopisma „TECHNE. Seria nowa”.

Ważniejsze publikacje:

Monografie

- Vetusta monumenta. Szlacheckie mauzoleum od poł. XV w. do XVII w., Łódź 2002.

- De Sacra Antiquitate. Odwołania do przeszłości w polskiej architekturze sakralnej XVI wieku, Warszawa 2012.

- współautorstwo z R. Wróbel, A. Ucińska - Łódzkie budynki 1945-1970, Łódź 2009.

- współautorstwo z K. Stefański - Willa Leopolda Kindermanna, Łódź 2009. (K. Stefański)

- współautorstwo z Z. Bania, A. Bender, J. Talbierska - Sztuka polska. Wczesny i dojrzały barok (XVII wiek), Warszawa 2013.

Artykuły

- Brzezińskie mauzoleum rodziny Lasockich, [w:] Sztuka Polski Środkowej – studia. Architektura nowożytna, Łódź 2000.

- The Structure of a Region and its Architectural Landscape, Art Inquiry, vol. XIII, 2002, s.139-150.

- Siedmioboczna kaplica Różańcowa w Burzeninie, [w:] Sztuka Polski Środkowej. Sztuka nowożytna i nowoczesna, Łódź 2007, s. 20-34.

- Fundacja kościoła św. Mateusza w Pabianicach jako przykład oddziaływania architektury nowożytnej katedry płockiej, [w:] Studia nad sztuką renesansu i baroku. Fundator i dzieło cz. III, t. VIII, red. J. Lileyko i I. Rolska-Boruch, Lublin 2007, wyd. TN KUL, s. 117-139.

- Przykłady wykorzystania schematów dekoracyjnych rezydencji nowożytnych w łódzkich wnętrzach fabrykanckich, [w:] Sztuka w Łodzi (5). W fabryce, salonie, teatrze i kawiarni – łódzkie wnętrza XIX i XX wieku, Łódź 2008, s. 51-60.

- Między „sacrum” a doczesnością. Przykłady fundacji sanktuariów z terenów Polski Środkowej, [w:] Studia nad sztuką renesansu i baroku. Programy ideowe w przedsięwzięciach artystycznych w XVI-XVIII wieku, red. I. Rolska-Boruch, t. 10, Lublin 2010, s. 67-83.

- Dawna kolegiata w Wolborzu – fazy rozbudowy, [w:] Architektura znaczeń, Warszawa 2011, s. 76-89.

- Na pograniczu dzielnic. Architektura sakralna ziemi wieluńskiej w XVII wieku – wybrane problemy, [w:] Między Wrocławiem a Lwowem. Sztuka na Śląsku, w Małopolsce i na Rusi Koronnej w czasach nowożytnych, Wrocław 2011, s. 143-154.

- Oddziaływanie nowożytnej katedry płockiej na przemiany w polskiej architekturze sakralnej w XVI w. – uwag kilka, [w:] Sztuka Polski Środkowej. t. V, Sztuka nowożytna i nowoczesna, Łódź 2011, s. 27-48.

- „Innowacje” i „zapóźnienia. Uwagi na marginesie badań nad architekturą polską XVI wieku, [w:] Studia nad sztuką renesansu i baroku, t. XI. Tradycja i innowacja w sztuce nowożytnej, red. I. Rolska, K. Gombin, Lublin 2013, s. 7-29.

- Centra i peryferia z perspektywy badań regionalnych, [w:] Centrum, prowincje, peryferia – wzajemne relacje w dziejach sztuki, Łódź 2013, s. 109-124.

- Potrydenckie przemiany w architekturze sakralnej. Uwagi na przykładzie zabytków z obszarów centralnej Polski, [w:] Sztuka po Trydencie, red. K. Kuczman , A. Witko, 2014, s. 419-446.

- Recepcja nowożytnych form ornamentalnych w epoce historyzmu na przykładzie wybranych dekoracji architektonicznych w Łodzi (1870-1900), [w:] Ornament i dekoracja, red. J. Daranowska-Łukaszewska, A. Dworzak. A. Betlej, Kraków 2015, s. 167-181.

- Problem przemian kontekstu krajobrazowego i funkcjonalnego wybranych budowli rezydencjonalnych jako od okresu nowożytnego do współczesności, [w:] Historia, konserwacja, rewitalizacja. Funkcjonowanie rezydencji regionu łódzkiego w kontekście doświadczeń europejskich, Łódź 2016, s. 51-68.

- Nowożytne wyobrażenie patrona krawców i sukienników. Święty Homobonus z Cremony na nieznanym obrazie z kościoła parafialnego w Brzezinach, [w:] Sic erat in votis. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Rzeczpospolita w czasach nowożytnych, red. M. Karkocha, P. Robak, Łódź 2017, s. 283-298.

- Kościół w Konopnicy. Architektura i jej kontekst, [w:] Konopnica. Studia archologiczno-historyczne, Łódź 2017, s. 79-93.

- The Department of Art History at the University of Łódź and the research into the avant-garde movement, "Art Inquiry. Recherches sur les arts", 19(2017), s. 13-16.

- Projekt Konstantego Wojciechowskiego rozbudowy kościoła parafialnego w Złakowie Kościelnym, [w:] Między architekturą nowoczesną a tradycyjną [...] między konstrukcją a formą. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Krzysztofowi Stefańskiemu, Łódź 2020, s. 136-155.

- Wpływ fundacji papieskich na polską architekturę początku XVI wieku watykański kontekst mauzoleum prymasa Jana Łaskiego, „Roczniki Humanistyczne. Historia Sztuki”, t. 68 (2020), s. 109-131.

https://doi.org/10.18290/rh20684-8s

Stopień doktora nauk humanistycznych (specjalność: historia nowożytna - historia architektury) uzyskała na podstawie dysertacji „Rezydencje rodu Mniszchów w czasach saskich. Historia i treści ideowe architektury” (promotor: prof. UŁ dr hab. T. Bernatowicz).

Kierownik grantu NCN „Saskie rozwiązania konstrukcyjne I połowy XVIII wieku i ich recepcja w architekturze rezydencji polskich magnatów".

Sekretarz naukowy czasopism "TECHNE. Seria Nowa" oraz "Barok. Historia - Literatura - Sztuka".

Członek Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym (stanowiącego część International Society for Eighteenth-Century Studies) oraz Stowarzyszenia Historyków Sztuki.

W swoich badaniach podejmuje zagadnienia dotyczące architektury XVII-XVIII wieku, problematyki rodów marszałkowskich, dziejów rodziny Mniszchów, programów funkcjonalno-ideowych rezydencji magnackich oraz sztuki czasów saskich. Szczególną uwagę poświęca nowożytnej architekturze Warszawy.

Wybrane publikacje:

- monografie:

- Warszawskie Leszno. Architektoniczne dzieje jurydyki w XVIII wieku, Łódź–Warszawa 2023.

- Rezydencje rodu Mniszchów w czasach saskich. Historia i treści ideowe architektury, Łódź 2021.

- Pałac w Dęblinie. Inwentarze z czasów Michała Jerzego Wandalina Mniszcha, Kraków 2017.

- artykuły naukowe i rozdziały w monografiach:

- Rezydencja Heinricha von Brühla w Brodach – dworski przepych w interiorze, „Roczniki Humanistyczne” 2023, nr 4, s. 7–31.

- Zabytki architektury i miejsca pamięci na terenie gminy Wartkowice, [w:] Po obu stronach Neru. Gmina Wartkowice poprzez dzieje, red. J. Kita, Łódź-Wartkowice 2023, s. 369–391.

- Jurydyka Leszczyńskich w Warszawie. Wpływ siedemnastowiecznej inwestycji na kształtowanie się stołecznego układu przestrzennego w kolejnych stuleciach, [w:] Leszczyńscy i Sułkowscy w XVI–XVIII wieku. Sztuka – kultura – konserwacja, red. A. Barczyk, T. Bernatowicz, Leszno-Łódź 2023, s. 43–73.

- Drudzy po królu. Marszałkowie koronni jako fundatorzy i właściciele rezydencji – inicjatywy warszawskie z XVII–XVIII wieku, „TECHNE. Seria nowa” 2022, nr 1 (9), s. 155-183.

- Kulisy magnackiego splendoru. Oficyny kuchenne warszawskich rezydencji w czasach Augusta III Sasa, „Ethos” 2022, t. 35, nr 1 (137), s. 81-102.

- The palace in Senatorska Street as the seat of Mniszech family / Założenie pałacowe przy ulicy Senatorskiej jako siedziba Mniszchów, [w:] The Mniszech Palace / Pałac Mniszchów, Paris 2022, s. 11-39.

- Projekty Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Leszczyńskich w zbiorach drezdeńskich, „Roczniki Humanistyczne” 2021, nr 4, s. 135–157.

- Bieliny nad Sanem. Założenie dworskie w czasach Elżbiety z Wiśniowieckich Zamoyskiej i jej spadkobierców, [w:] Miraże natury i architektury. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Bernatowiczowi, red. A. Barczyk, P. Gryglewski, Łódź 2021, s. 221-244.

- Rokokowe rzeźby z ogrodzenia pałacu Mniszchów w Gdańsku. Autorstwo - styl - program ikonograficzny, „Porta Aurea” 2021, t. 20, s. 26-55.

- Warszawa i Łowicz. Dwie kolegiackie kaplice Chrystusa Ukrzyżowanego w XVIII stuleciu, „TECHNE. Seria nowa” 2020, nr 1 (5). s. 61-94, [A. Barczyk, J. Sito].

- „Z wyrażeniem herbów kolligatów…”. Motywy radziwiłłowskie w dekoracji architektonicznej i wyposażeniu pałacu wiśniowieckiego w drugiej połowie XVIII stulecia, [w:] Między architekturą nowoczesną a tradycyjną […] między konstrukcją a formą. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Krzysztofowi Stefańskiemu, red. T. Bernatowicz, P. Gryglewski, D. Rutkowska-Siuda, Łódź 2020, s. 244-259.

- Architektura neogotycka na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzieje i wymowa ideologiczna założeń rezydencjonalnych, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, tom XIII, red. W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2020, s. 303-332.

- Ołtarze kościoła pocysterskiego w Lądzie, a zagadnienie śląskich wpływów artystycznych w Rzeczypospolitej, [w:] Lenda novi aevi, red. J. Nowiński, Ląd-Poznań-Warszawa 2019, s. 50-73, [A. Barczyk, J. Sito].

- Program funkcjonalno-ideowy zamku w Laszkach Murowanych w XVIII wieku, [w:] Studia nad sztuką renesansu i baroku XIV: Twórca i dzieło, red. I. Rolska, Lublin 2019, s. 175-198.

- Pałac „jakoż nigdzie w Polsce nie masz”. Saskie inspiracje w architekturze warszawskiejrezydencji marszałka wielkiego koronnego Józefa Wandalina Mniszcha, „Biuletyn Historii Sztuki” 2019, t. 81/3, s. 415-440.

- „Wizyja pałacu w Warszawie na ulicy Miodowej”. Architektura i wyposażenie rezydencji w czasach Jana Karola Mniszcha, [w:] Residentiae tempore belli et pacis.Materiały do badań i ochrony założeń rezydencjonalnych i obronnych , red. P. Lasek, P. Sypczuk, Warszawa 2019, s. 15-40.

- Książe, „co krajowi byt swój poświęcił”. Portrety IX ordynata Ołyckiego, pułkownika Dominika Hieronima Radziwiłła (1786–1813), [w:] „Олика та Радзивілли в історії України, Польщі й Білорусі”, Łuck 2018, s. 53-66.

- Pałac Raczyńskich w Złotym Potoku. Źródła do dziejów architektury i wyposażenia, [w:] Historia - konserwacja - rewitalizacja. Funkcjonowanie rezydencji regionu łódzkiego w kontekście doświadczeń europejskich. Prace dedykowane pamięci Profesora Leszka Kajzera, red. T. Bernatowicz, P. Gryglewski, K. Stefański, Łódź 2016, s. 99-119.

- Architektura kościoła pobernardyńskiego w Świętej Annie koło Przyrowa. Kompozycja brył i struktura wnętrza, [w:] Sztuka Polski Środkowej. Studia T. VI, red. A. Barczyk, P. Gryglewski, Łódź 2016, s. 79-96.

- „Akacyja biała z Łazienek (…), Thuja occidentalis z Królikarni”. Założenie pałacowo-ogrodowe w Dęblinie w drugiej połowie XVIII stulecia [w:] Ars et Scientia. T. 8, red. A. Barczyk, B. Ciarkowski, K. Stefański, Łódź 2016, s. 19-34.

- Ambasada Królestwa Belgii w Warszawie. Forma architektoniczna i jej geneza = The Embassy of the Kingdom of Belgium in Warsaw. Architectural forms and their origin, [w:] Pałac i willa. Ponowoczesne przygody idei i formy, red. M. Kępiński, S. Latocha, K. Schatt-Babińska, Łódź 2016, s. 95-107.

- Księgozbiór pałacowy w Wiśniowcu w świetle inwentarza z ok. 1760 roku [w:] III Ogólnopolski Kongres Historii Sztuki, red. A. Barczyk, B. Ciarkowski, K. Stefański, Łódź 2016, s. 5-21.

- Kaplica Świętej Anny w kościele pobernardyńskim koło Przyrowa. Program ideowy wystroju, „Barok. Historia – Literatura – Sztuka”, t. XXII/2 (44), 2015, s. 101-121.

- The Oldest Church in Częstochowa in the Context of Secular and Clerical Patronage, [w:] Ars et Scientia. T. 5, red. K. Stefański, Łódź 2014, s. 5-14.

- Kościół pw. św. Zygmunta w Częstochowie,„Almanach Częstochowy" 2013, s. 97-120.

-Architektura i wyposażenie kościoła pw. śś. Rocha i Sebastiana w Częstochowie. Zarys dziejów, „Almanach Częstochowy” 2012, s. 95-119.

Wybrane osiągnięcia naukowe:

- Nagroda indywidualna Rektora UŁ za osiągnięcia naukowo-badawcze, za monografię „Rezydencje rodu Mniszchów w czasach saskich. Historia i treści ideowe architektury” (2022).

- Stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022).

- Nagroda Stowarzyszenia Historyków Sztuki w konkursie im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa za monografię „Rezydencje rodu Mniszchów w czasach saskich. Historia i treści ideowe architektury” (2021).

- Grant NCN "Miniatura" (2021).

- Wyróżnienie za rozprawę doktorską (UŁ, 2020).

- Nagroda Naukowa Rektora UŁ (2018).

- Medal Alumno Laude Dignissimo (UŁ, 2018).

- Nagroda Rektora UŁ (2017).

- Międzynarodowy certyfikat „Europass-Mobility”: „Job-related, language skills and competences acquired”(2008).

- Wyróżnienie za działalność doktorancką na rzecz UŁ (2016).

- Nagroda Fundacji UŁ za najlepszą pracę magisterską na Wydziale Filozoficzno-Historycznym (2015).

- Medal UŁ „Za Chlubne Studia” (przyznany dwukrotnie: 2013; 2015).

- Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia naukowe (przyznane trzykrotnie: 2012/2013; 2013/2014; 2014/2015).

Link do profilu na stronie Academia.edu:

http://lodz.academia.edu/AlinaBarczyk

Architekt i historyk sztuki. Absolwent architektury na Politechnice Łódzkiej i historii sztuki na Uniwersytecie Łódzkim. W 2012 r. obronił z wyróżnieniem dysertację doktorską i uzyskał tytuł doktora nauk technicznych w specjalności architektura i urbanistyka. W latach 2017-2021 był zatrudniony na stanowisku adiunkta w Instytucie Architektury i Urbanistyki PŁ. Od 2012 – adiunkt w Katedrze Historii Sztuki UŁ. Laureat nagrody Marszałka Województwa Łódzkiego za najlepszą rozprawę doktorską związaną tematycznie z województwem łódzkim. Dwukrotny laureat stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autor książek oraz artykułów naukowych i popularno-naukowych (m.in. „Bolesław Kardaszewski. Architektura i polityka”, „Odcienie szarości. Architekci i polityka w PRL-u”, „Miastoprojektanci: łódzcy architekci w czasach PRL-u”.
Członek Docomomo International, PKN ICOMOS, Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Teoria i krytyka architektury;
Powojenna architektura w Polsce i na świecie;
Związki architektury i polityki;
Konserwacja i ochrona dziedzictwa ruchu modernistycznego.

Kierownik zespołu badawczego w międzynarodowym projekcie "InnovaConcrete (Innovative Materials and Techniques for the Conservation of 20th Century Concrete-based Cultural Heritage)" - program: Horyzont 2020;
Kierownik projektu "Badania nad architekturą nadmorskich kurortów wzniesionych w PRL-u – inwentaryzacja i analiza" - program: Miniatura 1;

Autor monografii naukowych i rozdziałów w monografiach wieloautorskich, w tym: Odcienie szarości. Architekci i polityka w PRL-u, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2017; Bolesław Kardaszewski. Architektura i polityka, TAiWPN Universitas, Kraków 2016; Buntowniczki zamiast groupies. Niedoceniana rola kobiet w historii polskiego modernizmu, [w:] Między architekturą nowoczesną a tradycyjną […] między konstrukcją a formą. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Krzysztofowi Stefańskiemu, red. T. Bernatowicz, P. GRyglewski, D. Rutkowska-Siuda, Łódź 2020; „Czas na restytucję polskiej sztuki”. Architektura czasów transformacji wobec tradycji, [w:] Polskie Las Vegas i szwagier z Corelem. Architektura, moda i projektowanie wobec transformacji w Polsce, red. L. Klein, Warszawa 2017.

Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych, w tym: The working masses - the resting masses. Architecture of leisure in communist Poland, "Cogent Arts & Humanities OAAH" 2021; Funkcja wynikająca z formy- adaptacja architektury powojennego modernizmu do nowych programów funkcjonalnych, „Ochrona dziedzictwa kulturowego” 2020, nr 9; Post-war modernist architecture in Poland as part of the European heritage of twentieth-century concrete-based architecture, „Technical Transactions” 2019, nr 8; Dokument twórczego ducha. Architektura gmachów muzealnych w niepodległej Rzeczypospolitej, "Muzealnictwo" 2018, nr 59; Dissonant heritage: decoding the historical narrative of rationalist architecture in fascist Italy, "Acta Academiae Artium Vilnensis" 2017, nr 86-87.

Finalista nagrody CICA (International Committee of Architectural Critics) CICA Pierre Vago Journalism Award 2020 za artykuł Holidays with Totalitarianisms, “Herito” 2017, nr 29 - honorowa wzmianka.
Dwukrotny stypendysta Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Laureat nagrody Marszałka Województwa Łódzkiego za najlepszą rozprawę doktorską tematycznie związaną z Województwem Łódzkim, 2013

Absolwentka historii sztuki i pedagogiki na Uniwersytecie Łódzkim. Od 2019 r. zatrudniona na stanowisku adiunkta w Katedrze Historii Architektury, Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego. W 2018 r. uzyskała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie historia sztuki na podstawie rozprawy doktorskiej pt.: "Charakterystyka budownictwa sakralnego na terenie guberni radomskiej w latach 1845-1914. Budowa kościoła jako element kształtowania tożsamości narodowej”. Związana z Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. Katarzyny Kobro w Zduńskiej Woli w latach 2014-2022.

Od 2016 r. członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki Oddział w Łodzi; od 2022 r. pełni funkcję Sekretarza Generalnego SHS.

Analiza przemian zachodzących w dziewiętnastowiecznej architekturze sakralnej i przemysłowej, głównie z terenów prowincji i peryferii. Studiuje przenikanie wzorców stylowych oraz ukryte za tymi wyborami historie społeczne. Wzornictwo przemysłowe w Staropolskim Okręgu Przemyslowym. Interesuje się wdrażaniem nowych form i metod w zintegrowanym nauczaniu historii sztuki i przedmiotów artystycznych.